COVID-19: welke test wanneer?
Welke testen zijn er om besmetting door een virus te meten?
Er bestaan grofweg twee soorten:
- Een test waarmee de aanwezigheid van het virus in uw lichaam wordt gemeten.
- Een test waarmee de afweerreactie van uw lichaam tegen het virus wordt gemeten.
Wat is het verschil tussen deze testen?
- Met de eerste testsoort kunnen we aantonen óf u op het moment van testen het virus bij u draagt. Dat kan op twee manieren:
a) Een test die het RNA van het virus meet (= een eigenschap van het virus). Deze test noemen we ook wel PCR-test. Met een wattenstaafje wordt dan een uitstrijkje genomen van slijm uit uw neus en/of keel.
b) Een test die het virus-eiwit meet in uw neus- of keelslijm. Deze test noemen we ook wel een antigeentest. De coronathuistest is bijvoorbeeld een antigeentest. - Met de tweede testsoort kunnen we de afweerreactie van uw lichaam meten tegen het virus (ook wel immuniteit genoemd). Dat kan op twee manieren:
a) Een test waarmee we aantonen of u antistoffen tegen het virus in uw lichaam heeft. Dat kunnen we zien in uw bloed.
b) Een test die de zogenaamde T-celactiviteit meet. Ook dat kunnen we zien in uw bloed. Deze testen zijn nog nieuw. Innatoss werkt mee aan de validatie van een van die testen (zie: Studie: hoe reageren T-cellen op het coronavirus?).
Wanneer is een antistoffentest handig?
Antistoffentesten zijn geschikt om een infectie aan te tonen die u mogelijk al eerder heeft opgelopen. Dat is handig als u wilt weten of u corona heeft gehad (en toen niet bent getest). Innatoss bood die mogelijkheid al vrij snel aan na het uitbreken van de eerste golf besmettingen via een mobiel lab. Met de antistoffentest kunnen we namelijk aantonen of u gewoon verkouden bent (geweest) of misschien toch corona heeft/had. Ten slotte kunnen we met een antistoffentest aantonen of een vaccinatie werkt bij u.
We gebruiken bij onze jaarlijkse screening op de ziekte van Lyme ook antistoffentesten. Mensen maken namelijk specifieke antistoffen aan tegen heel veel ziekteverwekkers. Zo ook tegen de Borrelia-bacterie (veroorzaker van Lyme). Met deze test kunnen we aantonen of u besmet bent geraakt. Dat is handig als u de tekenbeet nooit heeft opgemerkt. Hoe eerder we dan weten of u bent besmet, des te eerder kan een gerichte behandeling worden gestart.
Hoe werkt een antistoffentest voor corona?
Bij een antistoffentest onderzoeken we uw bloed. Dat kan via een snelle vingerprik: we hebben dan aan een druppel bloed genoeg. Maar liever hebben we de beschikking over een buisje bloed. Bloed prikken kost dan weliswaar wat meer tijd, maar de testen die we dan kunnen uitvoeren, bieden betere en meer informatie.
We kunnen dan vervolgens twee soorten antistoffen meten in het bloed:
- Antistoffen tegen het nucleocapsid eiwit. Die zijn doorgaans ruim aanwezig na een besmetting, maar ook weer snel verdwenen. We kunnen ermee aantonen of u in de maanden voorafgaand aan de test het virus heeft opgelopen.
- Antistoffen tegen het spike-eiwit. Die blijven (vergeleken met de antistoffen tegen het nucleocapsid eiwit) veel langer in het bloed aanwezig. Dit zijn ook de antistoffen die u beschermen tegen een nieuwe infectie. Het spike-eiwit is dan ook het doelwit van vaccins. Bij de test kijken we zowel naar de zogenaamde bindende antistoffen (met een zogenaamde ‘S1 ELISA-test’) als de neutraliserende (met een zogenaamde cPass-test). Met name de cPass-test laat zien hoe goed u bestand bent tegen een nieuwe corona-infectie (hoe hoger de uitslag van de test, hoe kleiner de kans dat u nogmaals COVID-19 krijgt).
Heeft een periodieke screening zin?
Jazeker! Een periodieke test heeft zeker zin. De cPass-test laat namelijk zien hoe goed we bestand zijn tegen een volgende corona-infectie. Dat is niet alleen nuttig om zelf te weten, als individu (bijvoorbeeld als u wil weten of een booster zinvol is), maar ook voor organisaties die een beeld willen krijgen van de risico’s in hun bedrijf.
